Yaşadığımız ve zaman geçirdiğimiz tüm yapılarda boru hatlarının varlığından bahsetmek mümkündür. Çünkü bu boru hatları, kimi zaman tek parça olsa da daha uzun mesafelere daha sağlam bir şekilde ulaşmak için çoğunlukla bazı yardımcı elemanlara ihtiyaç duyar. Fittings malzemeleri işte tam bu noktada devreye girer ve hattın kesintisiz biçimde istenen bölgeye ulaşmasını sağlar. Yani bu hatlar söz konusu ise genellikle fittings malzemeleri de olmazsa olmazdır. Tesisatın türüne göre plastik fittings, hidrolik fittings, paslanmaz fittings veya kangal boru fittings malzemeleri tercih edilebilir.
Fittings Malzemeleri Nedir?
Bir boru tesisatında boruları birbirine bağlayan bağlantı elemanlarına fittings adı verilir. Yapıların çeşitliliğine, mimari tasarımına ve yer şekillerine uygun dönüşler ve manevralar yapmaya olanak sağlayan, kimi zaman bir borudan dallanarak birden fazla boruya dönüşen sistemlerde bu dallanmayı mümkün kılan bağlantı elemanları fittings malzemelerine birer örnektir. Bu malzemeler tesisatın türüne, uzunluğuna ve yapısına göre farklı malzemelerde veya özelliklerde olabilmektedir.
Fittings Malzemeleri Nerede Kullanılır?
Fittings ürünleri, geniş bir kullanım alanına sahiptir. Birbirinden farklı tesisat ve boru yapılarının farklılığı fittings kullanımını zorunlu hale getirmiştir. En küçük yapılardan en büyük yapılara kadar her yerde bu malzemelerin kullanımından bahsetmek mümkündür. Bu ürünlerin kullanım alanlarının başında en küçük yapı birimi olan ev ve konutlar yer alır. Bazı örnekler vermek gerekirse;
-
Evlerimizde sıkça kullandığımız ve hayati öneme sahip doğalgaz, su ve sıcak su tesisatlarının doğru ve uzun yıllar sorunsuz çalışmasının temelinde fittings malzemelerinin kalitesi ve önemi büyüktür.
-
Endüstriyel alanlarda boru ve tesisat kullanımı daha da çeşitlenerek birbirinden farklı fittings malzemelerinin kullanımını yaygınlaştırır. Fabrikalarda, sıcak ve soğuk su kullanımının yanı sıra üretim için gerekli olan kimyasal maddeler, gazlar ve yağlar gibi bileşenlerin de doğru yere aktarılması için ihtiyaç duyulan boru ve aktarım sistemlerinde paslanmaz fittings malzemeleri bir adım daha öne çıkar.
-
Otomobil endüstrisinde de bu ürünlerin kullanımı son derece yaygındır. Su ve hava akış sistemlerinin doğru haritalanması ve verimli kullanımı için kurulan sistemde fittings malzemelerden yararlanılır.
-
Öte yandan herkesin bildiği gibi, petrol boru hatları, kanalizasyonlar, su ve doğalgaz şebekeleri gibi daha büyük ölçekli ve toplumun hemen her kesimine hizmet eden yapıların düzgün çalışması ve hattın tamamlanabilmesi için fittings türlerine ihtiyaç duyulur.
Özetle, sokakta, fabrikalarda, evlerde ve bulunduğumuz hemen her mekânda; duvarların ardında veya zeminlerden geçen boru ve tesisatlarda bu malzemelerin varlığından bahsetmek mümkündür. Dikkat edilmesi gereken şey ise tesisatın türüne, iletim yapılacak madde ve özelliklerine göre fittings malzemelerinin de farklılaşmasıdır.
Fittings Malzemeleri Çeşitleri
Üretildiği malzeme farkları ya da işlevine bağlı olarak farklı fittings türleri mevcuttur. Bunlardan en çok bilinenleri ise şunlardır:
-
Plastik Fittings
-
Hidrolik Fittings
-
Paslanmaz Fittings
-
Kangal Boru Fittings
-
Dişli Fittings
-
Kaynaklı Fittings
-
Nipel
Plastik Fittings Malzemeleri
Plastik fittings türleri, genellikle boru sistemlerinde kullanılan ve boruları birleştirmek, yönlendirmek veya kontrol etmek için tasarlanmış olan parçalardır. Bu fittings elemanları, çeşitli endüstriyel uygulamalarda ve evlerde su, gaz veya diğer sıvı ve gaz akışını yönlendirmek için kullanılır.
Plastik fittings ürünleri, genellikle polipropilen (PP), polietilen (PE), polivinil klorür (PVC), poliüretan (PU) gibi çeşitli plastik malzemelerden üretilir. Her malzemenin kendine özgü avantajları ve kullanım alanları vardır. Örneğin, PVC fittingsler genellikle su tesisat sistemlerinde tercih edilirken, polipropilen fittingsler özellikle kimyasal direnci nedeniyle endüstriyel uygulamalarda kullanılabilir.
Plastik fittings ürünleri şu temel kategorilere ayrılabilir:
-
Boru Dirsekleri: Boruların dönüşlerini sağlamak için kullanılır.
-
Boru Te (Çatal): Boruların birbirine dik veya açılı bir şekilde birleşmesini sağlar.
-
Boru Redüksiyonları: Farklı çaplardaki boruları birleştirmek için kullanılır.
-
Boru Bağlantı Elemanları (Kuplajlar ve Contalar): Boru uçlarını birleştirmek için kullanılır.
-
Vanalar ve Kapanış Elemanları: Akışı kontrol etmek için kullanılır.
-
Bağlantı Parçaları: Farklı tipteki boruları birleştirmek için kullanılır.
-
Manşon: Boru tesisatlarında boruların birleştirilerek tesisatın uzatılması için kullanılır. Hattın uzatılması için boru bağlantı elemanları arasında yer alır.
-
Rakor: Boruların bağlanmasında ve hatların şekillendirilmesinde kullanılır.
-
Dübel: Bir malzemeyi veya ürünü başka yere sabitlemek amaçlı kullanılır.
-
Kelepçeler ve Askı Elemanları: Boruları sabitlemek ve desteklemek için kullanılır.
Plastik fittingslerin avantajları arasında; hafif olmaları, korozyona dayanıklı olmaları, düşük maliyetli olmaları ve kolay monte edilebilmeleri bulunmaktadır. Ancak, kullanıldıkları ortama bağlı olarak dayanıklılık ve sıcaklık toleransları gibi bazı sınırlamalara da sahiptirler.
Farklı uygulamalar için uygun olan plastik fittings türleri ve özellikleri, kullanılacakları ortama ve gereksinimlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Hidrolik Fittings Malzemeleri
Hidrolik fittings ürünleri, genellikle hidrolik sistemlerde sıvı veya yağ basıncını iletmek, kontrol etmek veya yönlendirmek için kullanılan bağlantı elemanlarıdır. Bu fittingsler, genellikle metal malzemelerden yapılır ve yüksek basınç, sıcaklık ve dayanıklılık gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanır. İşte hidrolik fittings malzemeleri hakkında genel bilgiler:
-
Çelik: Hidrolik fittings için en yaygın kullanılan malzemedir. Çelik fittingsler genellikle dayanıklı, yüksek basınca dayanıklı ve korozyona karşı dirençlidir. Karbon çeliği, paslanmaz çelik ve alaşımlı çelik gibi çeşitli çelik türleri kullanılabilir.
-
Paslanmaz Çelik: Özellikle korozyona karşı dirençli olması nedeniyle tercih edilir. Paslanmaz çelik fittings, su veya nemin bulunduğu ortamlarda kullanım için uygundur.
-
Bakır: Bakır fittingsler, ısı değişim sistemlerinde ve bazı özel uygulamalarda kullanılabilir. Dayanıklılığı ve ısı iletkenliği avantajlarına sahiptir.
-
Alüminyum: Alüminyum fittings, hafif ve korozyona karşı dirençli olmaları nedeniyle bazı hidrolik uygulamalarda tercih edilebilir. Ancak, çelik kadar sert veya dayanıklı değildirler.
-
Messing: Messing fittingsler, su sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Dayanıklıdırlar, ancak yüksek basınçlı hidrolik sistemlerde çelik yerine daha az tercih edilirler.
-
Plastik: Bazı hafif ve düşük basınçlı hidrolik uygulamalarda plastik fittings kullanılabilir. Bu, özellikle belirli endüstriyel ortamlarda ağırlık azaltma veya kimyasal direnç gerektiğinde geçerli olabilir.
Hidrolik fittings ürünleri, genellikle dişli veya kaynaklı bağlantılar, flanşlı bağlantılar veya hızlı bağlantılar gibi çeşitli tasarımlara sahip olabilirler. Fittings seçimi, sistem gereksinimlerine, basınç seviyelerine, sıcaklık koşullarına ve uygulama türüne bağlı olarak yapılmalıdır.
Paslanmaz Fittings Ürünleri
Paslanmaz fittings, paslanmaz çelik malzemeden üretilen bağlantı elemanlarıdır. Paslanmaz çelik, korozyona karşı yüksek direnç gösteren ve genellikle çeşitli endüstriyel uygulamalarda tercih edilen bir malzemedir. Paslanmaz fittingsler, özellikle su, kimyasal maddeler, gıda, ilaç ve denizcilik gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır. Başlıca tür ve özellikleri ise şunlardır:
Paslanmaz Çelik Türleri: Paslanmaz fittings genellikle global olarak 304 ve 316 olarak adlandırılan paslanmaz çelikten yapılır. Bu çelik türleri, korozyona karşı dirençli olmaları ve genel mukavemet özellikleri nedeniyle sıkça tercih edilir.
Fitting Türleri: Paslanmaz fittings elemanları, çeşitli tiplerde olabilir ve farklı uygulamalara yönelik olarak tasarlanmışlardır. Bazı yaygın paslanmaz fittings türleri şunlardır:
-
Çelik Dirsekler: Boruları yönlendirmek ve döndürmek için kullanılır.
-
Te: Boruların birleşim noktalarında kullanılır.
-
Redüksiyonlar: Farklı çaplı boruları birleştirmek için kullanılır.
-
Nipeller: Boru uzatmaları olarak kullanılır.
-
Kelepçe ve Klemensler: Boruları sabitlemek ve birleştirmek için kullanılır.
Özellikleri ve Avantajları:
-
Korozyon Direnci: Paslanmaz çelik, su, nem ve çeşitli kimyasallara karşı yüksek direnç gösterir.
-
Yüksek Sıcaklık Dayanıklılığı: Paslanmaz fittings, yüksek sıcaklık uygulamalarında stabil kalabilir.
-
Hijyen ve Gıda Güvenliği: Gıda endüstrisi gibi hassas uygulamalarda kullanılmak üzere uygun olan paslanmaz çelik, hijyen standartlarına uyar.
-
Estetik Görünüm: Paslanmaz fittings, estetik ve şık bir görünüme sahiptir ve bu nedenle bazen dekoratif amaçlar için de kullanılabilir.
Paslanmaz fittings ürünleri, geniş bir uygulama yelpazesi için uygun olan sağlam, dayanıklı ve güvenilir bağlantı elemanlarıdır.
Kangal Boru Fittings
Kangal boru fittingsler, genellikle Türkiye'de kullanılan bir terimdir ve genellikle çelik boruların birleştirilmesi veya çeşitli yapısal uygulamalarda kullanılan ürünleri ifade eder. Bu terim, özellikle su tesisatları, ısıtma sistemleri, endüstriyel boru hatları ve diğer birçok uygulama için kullanılan çeşitli boru bağlantı elemanlarını içerebilir. Kangal boru fittings, genellikle çelikten üretilir ve dayanıklı, güvenilir ve yüksek basınca dayanıklı olmaları beklenir. Bu tür ürünlerin tasarımı ve seçimi, kullanılacakları spesifik uygulamaya ve çevresel koşullara bağlı olarak değişebilir. Genellikle inşaat, endüstri, enerji ve su tesisatı gibi çeşitli sektörlerde kullanılır.
Dişli Fittings
Dişli fittings malzemeleri, boru bağlantı elemanları arasında yaygın olarak kullanılan bir türdür. Bu ürünler, dişli tasarımı sayesinde boruları birleştirmek, yönlendirmek veya bağlamak için kullanılır. Genellikle metal malzemelerden, özellikle çelikten üretilir ve çeşitli endüstriyel uygulamalarda ve su tesisat sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Erkek ve dişi dişlere sahip boru uçları arasında birleşen bir tasarıma sahiptir. Erkek diş, dışa doğru çıkıntı yapar, dişi diş ise içeri doğru girer. Bu dişli bağlantı, fittingsleri birbirine sıkıca bağlamak ve sızıntıyı önlemek için tasarlanmıştır. Genel olarak güvenilir ve dayanıklı bağlantı elemanlarıdır. Ancak, uygun malzeme seçimi ve doğru montaj tekniklerinin kullanılması önemlidir, çünkü bu faktörler performansı ve dayanıklılığını etkileyebilir.
Kaynaklı Fittings
Kaynaklı fittings, boru hatlarında boruları birleştirmek, yönlendirmek veya kontrol etmek için kullanılan bağlantı elemanlarıdır. Bu fittingsler genellikle boruların uçlarına kaynak yapılarak monte edilir ve bu nedenle sızdırmaz bir bağlantı sağlarlar. Kaynaklı fittings, özellikle yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıklı uygulamalarda tercih edilir. Genellikle özelleştirilmiş uygulamalarda tercih edilir ve montajları uzman kaynakçılar tarafından yapılmalıdır. Bu fittingslerin doğru montajı, doğru malzeme seçimi ve uygun kaynak teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmelidir.
Nipel
Nipel fittings, genellikle boru hatlarında uzunluğu ayarlamak veya iki farklı bağlantıyı birleştirmek amacıyla kullanılır. Boru hatlarında esneklik sağlamak ve bağlantıları özelleştirmek için yaygın olarak kullanılır. Doğru uzunluk, çap ve malzeme seçimi, üst düzey performans sağlamak için önemli konulardır.
Fittings Malzemeleri Fiyatları
Fittings ürünleri, farklı üretim malzemesi kullanılarak, farklı amaçlar ve kullanım alanları için üretilir. Bu sebeple fiyat bakımından oldukça değişken bir konumda yer alır.
